Thời hiệu thừa kế theo quy định của pháp luật

Bộ luật Dân sự 2015 có hiệu lực ngày 01/01/2017 mang một bước ngoặt lớn đối với thời hiệu thừa kế khi quy định thời hiệu thừa kế đối với bất động sản là 30 năm (BLDS 2005 là 10 năm). Theo đó quy định tại điều 623 BLDS 2015 như sau:

“1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này”.

Bên cạnh đó, tại Phần 1 Giải đáp 01/GĐ-TANDTC năm 2018 có quy định đối với trường hợp thừa kế mở trước ngày 10-9-1990 thì thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là bất động sản được thực hiện theo quy định tại Điều 36 của Pháp lệnh Thừa kế năm 1990 và hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 19-10-1990 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế, cụ thể là: thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10-9-1990. Do đó, trong vụ án thừa kế có thời điểm mở thừa kế trước 10/09/1990 mà kể từ ngày 10/09/2020 mới yêu cầu Toà án giải quyết phân chia di sản thì Toà án có thể ra Quyết định đình chỉ giải quyết yêu cầu (điểm e khoản 1 điều 217, điều 184 BLTTDS 2015 và khoản 1 điều 623 BLDS 2015).

***MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT***

  1. Theo Nghị quyết 58/1998/UBTVQH: đối với thừa kế về nhà ở, mở trước 1/7/1991 thì thời gian từ 1/7/1996 đến trước ngày 1/1/1999 không tính vào thời hiệu khởi kiện.
  2. Theo Nghị quyết 1037/2006/UBTVQH: đối với thừa kế về nhà ở, mở trước 1/7/1991 mà một hoặc các bên là người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia thì thời gian từ 1/7/1996 đến trước 1/9/2006 không tính vào thời hiệu khởi kiện.

Cơ sở pháp lý: Bộ luật Dân sự 2015, Pháp lệnh thừa kế 1990, Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 19-10-1990, Công văn giải đáp số 01/2018/GĐ-TANDTC năm 2018, Nghị quyết 58/1998/UBTVQH, Nghị quyết 1037/2006/UBTVQH.